Hortensja, znana botanicznie jako Hydrangea, to jeden z najpopularniejszych krzewów ozdobnych uprawianych w ogrodach na całym świecie. Zachwyca okazałymi kwiatostanami, zmienną barwą płatków i długim okresem kwitnienia. Choć wydaje się rośliną typowo ogrodową, jej historia, różnorodność gatunków i złożona biologia czynią z niej fascynujący obiekt zainteresowania nie tylko ogrodników, ale także botaników i pasjonatów przyrody.
Systematyka, pochodzenie i naturalne siedliska hortensji
Rodzaj Hydrangea należy do rodziny hortensjowatych (Hydrangeaceae) i obejmuje kilkadziesiąt gatunków krzewów, rzadziej pnączy oraz niewielkich drzewiastego pokroju roślin. Największe zróżnicowanie gatunkowe występuje w Azji Wschodniej – przede wszystkim w Japonii, Chinach i Korei – ale hortensje można spotkać również w Ameryce Północnej oraz, w mniejszym stopniu, w Ameryce Południowej.
Za ojczyznę wielu najbardziej znanych gatunków uważa się Japonię, gdzie hortensje od wieków są elementem kultury, sztuki i symboliki. Liczne tradycyjne odmiany ogrodowe powstały właśnie tam, a następnie zostały rozpropagowane w Europie i na innych kontynentach. W warunkach naturalnych rosną na obrzeżach lasów, w dolinach rzek, na skrajach wilgotnych zarośli, często na glebach bogatych w próchnicę, ale dobrze przepuszczalnych.
Zasięg występowania hortensji jest obecnie globalny w sensie uprawy – krzewy te można zobaczyć w ogrodach stref umiarkowanych niemal na całym świecie. W Europie rozpowszechniono je intensywnie w XIX wieku dzięki kolekcjonerom roślin i botanikom sprowadzającym okazy z wypraw do Azji. Dziś spotyka się je od wybrzeży Atlantyku po regiony Europy Środkowej i Południowej, wszędzie tam, gdzie klimat pozwala im bezpiecznie przezimować bądź gdzie zapewnia się im ochronę zimową.
W Ameryce Północnej część gatunków ma charakter rodzimy – to między innymi Hydrangea arborescens czy Hydrangea quercifolia. Rośliny te dobrze przystosowały się do lokalnych warunków klimatycznych, w tym do mroźnych zim i gorących, wilgotnych lat. W uprawie ogrodowej krzyżuje się je z odmianami azjatyckimi, tworząc bogactwo form przeznaczonych do różnych zastosowań.
Naturalne siedliska hortensji charakteryzuje zazwyczaj umiarkowany, dość wilgotny klimat, obecność osłony przed bezpośrednim słońcem – na przykład w postaci koron drzew – oraz gleby o odczynie zbliżonym do lekko kwaśnego lub kwaśnego. To właśnie preferencje siedliskowe decydują o tym, gdzie hortensje najlepiej rosną także w ogrodach. Zbyt suche i gorące miejsca, a także gleby zasadowe, bez korekty pH, nie sprzyjają ich prawidłowemu rozwojowi.
Na przestrzeni wieków hortensje wędrowały z kontynentu na kontynent wraz z handlarzami, misjonarzami i botanikami. Stały się symbolem ogrodów wiktoriańskich, parków krajobrazowych, a następnie ogródków działkowych i przydomowych rabat. Ich zasięg naturalny pozostał ograniczony do obszarów pierwotnego występowania, ale zasięg kulturowy i ogrodniczy objął niemal cały świat, w którym panuje klimat umiarkowany lub subtropikalny.
Charakterystyka botaniczna i różnorodność gatunków
Hortensje to przede wszystkim krzewy liściaste, zrzucające liście na zimę, rzadziej zimozielone (w łagodniejszych strefach klimatycznych). Pędy mają najczęściej wzniesiony lub lekko łukowato wygięty pokrój, choć istnieją także gatunki o charakterze pnączym, zdolne do wspinania się po podporach dzięki korzeniom czepnym – przykładem jest Hydrangea anomala subsp. petiolaris, znana jako hortensja pnąca.
Liście hortensji są zwykle duże, owalne lub szerokojajowate, najczęściej ząbkowane na brzegach. U gatunków ogrodowych często dominują liście zielone, ale wśród odmian spotyka się również takie, których liście przebarwiają się jesienią na czerwono, purpurowo lub żółto. U hortensji dębolistnej (Hydrangea quercifolia) liście kształtem przypominają liście dębu, co dodatkowo podnosi jej walory dekoracyjne przez większą część roku.
Najbardziej charakterystycznym elementem hortensji są kwiatostany. Mają one formę wiechy, kulistego lub półkulistego baldachu, czasami spłaszczonego na szczycie. Składają się najczęściej z dwóch typów kwiatów: płodnych (drobnych, skupionych w centrum kwiatostanu) oraz płonnych, zwanych często kwiatami dekoracyjnymi, o okazałych, barwnych działkach kielicha, rozmieszczonych na obrzeżach. To właśnie te płonne kwiaty nadają kwiatostanom hortensji efektowny wygląd.
Barwy kwiatów są niezwykle zróżnicowane. Dominują odcienie bieli, różu, czerwieni, fioletu oraz niebieskiego. U wielu odmian hortensji ogrodowej (Hydrangea macrophylla) kolor kwiatów zależy od odczynu podłoża i dostępności związków glinu. W glebie kwaśnej kwiaty mogą przyjmować barwę niebieską lub fioletową, natomiast w podłożu zasadowym – różową bądź czerwoną. To zjawisko, unikatowe na tak dużą skalę, przyczyniło się do ogromnego zainteresowania tym krzewem i jego popularności wśród miłośników ogrodów.
Kształt kwiatostanów także jest różny w zależności od gatunku i odmiany. Spotyka się formy o pełnych, kulistych kwiatostanach (np. popularna hortensja ogrodowa), ale również bardziej ażurowe, stożkowate wiechy (hortensja bukietowa – Hydrangea paniculata) czy płaskie, talerzowate układy, gdzie centralne, drobne kwiaty otacza pierścień dużych kwiatów płonnych (odmiany typu lacecap). Ta różnorodność sprawia, że hortensja znajduje zastosowanie zarówno w klasycznych, jak i w nowoczesnych kompozycjach ogrodowych.
Wśród najważniejszych i najczęściej spotykanych gatunków hortensji warto wymienić:
- Hydrangea macrophylla – hortensja ogrodowa, najpopularniejsza w uprawie, o kulistych kwiatostanach i niezwykle bogatej gamie barw;
- Hydrangea paniculata – hortensja bukietowa, tworząca stożkowate wiechy, często przebarwiające się z bieli na róż w trakcie kwitnienia;
- Hydrangea arborescens – hortensja drzewiasta, o nieco delikatniejszych pędach, ale olbrzymich kwiatostanach, w tym słynnej odmiany ‘Annabelle’;
- Hydrangea quercifolia – hortensja dębolistna, ceniona za liście o dębolistnym kształcie i jesienne barwy;
- Hydrangea serrata – hortensja piłkowana, o subtelniejszych liściach i często delikatniejszych, talerzowatych kwiatostanach;
- Hydrangea anomala subsp. petiolaris – hortensja pnąca, zdolna pokryć mury, pnie drzew i pergole gęstą zielenią oraz koronkowymi kwiatostanami.
Okres kwitnienia hortensji zależy od gatunku i warunków klimatycznych, ale zazwyczaj przypada na przełom późnej wiosny i lata, często z przedłużeniem do wczesnej jesieni. Zasychające kwiatostany wielu gatunków zachowują efektowny wygląd, tworząc ciekawą strukturę ogrodu także zimą, gdy pokryją się szronem lub śniegiem.
System korzeniowy hortensji jest stosunkowo płytki, ale rozległy. Krzew wymaga więc równomiernej wilgotności podłoża i nie toleruje skrajnego przesuszenia. Z drugiej strony, stagnująca woda i ciężkie, zbite gleby mogą prowadzić do chorób i gnicia korzeni. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie stanowisko i struktura podłoża w uprawie tego krzewu.
Uprawa, pielęgnacja i zastosowanie hortensji w ogrodach
Hortensja uchodzi za roślinę stosunkowo wymagającą, ale w rzeczywistości przy dobrze dobranym stanowisku potrafi odwdzięczyć się obfitym kwitnieniem przez wiele lat. Kluczowe znaczenie ma odpowiedni dobór gatunku do warunków klimatycznych oraz zrozumienie jego specyficznych potrzeb siedliskowych.
Stanowisko dla hortensji powinno być najczęściej półcieniste. Większość gatunków nie lubi palącego, południowego słońca, które może prowadzić do więdnięcia liści i przypalania kwiatostanów. Zbyt głęboki cień również nie jest korzystny – rośliny wtedy słabo kwitną i nadmiernie się wyciągają. Najlepsze są miejsca z rozproszonym światłem lub z lekkim cieniem w najgorętszej części dnia, np. w pobliżu drzew liściastych lub po wschodniej stronie budynków.
Podłoże powinno być żyzne, próchniczne, o dobrej strukturze, utrzymujące wilgoć, ale niepodmokłe. Większość hortensji preferuje gleby o odczynie lekko kwaśnym do kwaśnego. W przypadku hortensji ogrodowej ten parametr ma szczególne znaczenie, gdyż wpływa na barwę kwiatów. Aby uzyskać intensywnie niebieskie odcienie, stosuje się podłoża z dodatkiem torfu kwaśnego oraz preparaty zawierające jony glinu. W glebach zasadowych dominować będą odcienie różu i czerwieni, a przy zbliżonym do obojętnego odczynie często pojawiają się kolory pośrednie.
Podlewanie jest jednym z najistotniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Hortensje źle znoszą długotrwałe przesuszenie, co natychmiast objawia się więdnięciem liści i kwiatostanów. Należy jednak unikać przelewania; optymalne są regularne, umiarkowane dawki wody, szczególnie podczas upałów i przy braku opadów. Warstwa ściółki z kory, kompostu lub liści pomaga utrzymać wilgotność i ogranicza zachwaszczenie.
Nawożenie hortensji ma wpływ zarówno na bujność wzrostu, jak i obfitość kwitnienia. Najczęściej stosuje się nawozy wieloskładnikowe dla roślin kwasolubnych, zawierające odpowiednią ilość azotu, fosforu i potasu, a także mikroelementy. Nadmiar azotu może prowadzić do bujnego rozwoju liści kosztem kwiatów, dlatego warto stosować nawozy proporcjonalnie zbilansowane i przestrzegać dawek zalecanych przez producenta.
Cięcie hortensji to temat, który budzi wiele wątpliwości, ponieważ poszczególne gatunki różnią się sposobem zawiązywania pąków kwiatowych. Hortensja ogrodowa zawiązuje pąki w roku poprzedzającym kwitnienie, na pędach starszych, dlatego zbyt silne przycięcie wiosną może pozbawić roślinę kwiatów na cały sezon. W jej przypadku zwykle usuwa się jedynie przekwitłe kwiatostany oraz przemarznięte lub uszkodzone pędy, a odmładzanie wykonuje się stopniowo, wycinając co pewien czas najstarsze gałęzie.
Hortensja bukietowa i hortensja drzewiasta kwitną z kolei na pędach tegorocznych, co pozwala na znacznie silniejsze, nawet coroczne cięcie wczesną wiosną. Zabieg ten prowadzi do uzyskania większych, bardziej okazałych kwiatostanów, choć zbyt radykalne cięcie może osłabić roślinę. Znajomość gatunku i jego biologii jest więc kluczowa dla prawidłowej pielęgnacji.
Rozmnażanie hortensji odbywa się najczęściej przez sadzonki pędowe – zarówno zielne, pobierane latem, jak i zdrewniałe, pobierane zimą lub wczesną wiosną. W warunkach amatorskich zakorzenianie sadzonek w wilgotnym, lekkim podłożu zwykle przebiega dość sprawnie, zwłaszcza jeśli zapewni się im wysoką wilgotność powietrza, np. poprzez zastosowanie mini-inspektów czy przykrycie pojemników folią.
Zastosowanie hortensji w ogrodach jest niezwykle szerokie. Krzewy te doskonale sprawdzają się jako solitery, czyli rośliny pojedynczo eksponowane, które przyciągają wzrok z daleka. Równie dobrze tworzą efektowne żywopłoty, rabaty bylinowo-krzewiaste, a także kompozycje z roślinami cienioznośnymi, jak paprocie, hosty czy różaneczniki. Hortensje pnące mogą ozdobić ściany budynków, stare drzewa, altany oraz pergole, nadając ogrodowi romantyczny, lekko tajemniczy charakter.
Poza zastosowaniem typowo ogrodowym hortensje są cenione jako rośliny dekoracyjne w florystyce. Ich kwiatostany, zarówno świeże, jak i zasuszone, wykorzystuje się do tworzenia bukietów, wianków, kompozycji stołowych oraz aranżacji ślubnych. Zasuszona hortensja długo utrzymuje kształt i barwę, dzięki czemu idealnie nadaje się do dekoracji wnętrz w stylu rustykalnym czy vintage.
Choć hortensje nie należą do roślin użytkowych w sensie kulinarnym czy leczniczym, w niektórych kulturach przypisywano im symboliczne znaczenia. W Japonii kojarzone są z wdzięcznością, szczerością oraz przeprosinami, a ich kwitnienie świętuje się podczas lokalnych festiwali. W sztuce europejskiej hortensja nierzadko symbolizuje elegancję, ulotne piękno oraz pamięć o przeszłości, co znajduje odzwierciedlenie w obrazach, ilustracjach i literaturze.
Warto też wspomnieć o roli hortensji w kształtowaniu mikroklimatu ogrodu. Rozbudowana masa liści i kwiatostanów wpływa na zatrzymywanie wilgoci w najbliższym otoczeniu, zacienianie gleby i łagodzenie ekstremów temperatury przy powierzchni gruntu. W połączeniu z innymi krzewami i drzewami hortensje tworzą przyjazne środowisko dla drobnych organizmów, owadów zapylających oraz ptaków, które chętnie korzystają z gęstych gałęzi jako schronienia.
Ciekawostki, barwa kwiatów i znaczenie hortensji we współczesnych ogrodach
Jedną z najbardziej fascynujących cech hortensji jest zmienność barwy kwiatów u niektórych odmian, szczególnie hortensji ogrodowej. Zjawisko to wynika z reakcji barwników roślinnych – antocyjanów – na obecność jonów glinu w glebie. W warunkach kwaśnego pH i przy odpowiedniej dostępności glinu powstają kompleksy chemiczne nadające kwiatom odcienie niebieskie i fioletowe. W glebach o pH bliższym obojętnemu lub zasadowym glin staje się dla roślin trudniej dostępny, a antocyjany przyjmują barwy różowe lub czerwone.
Zmiana koloru kwiatów hortensji nie jest procesem natychmiastowym; wymaga czasu oraz systematycznego stosowania odpowiedniego podłoża i nawozów. Ograniczona jest także do określonych odmian, posiadających odpowiedni typ barwnika. Białe hortensje, na przykład wiele odmian hortensji bukietowej, zazwyczaj nie zmieniają barwy w sposób zależny od pH, choć ich kwiatostany mogą naturalnie przebarwiać się w trakcie przekwitania na odcienie kremowe, zielonkawe czy różowe.
Kolejną ciekawostką jest to, że z botanicznego punktu widzenia to, co zwykle uznaje się za płatki kwiatów hortensji, jest w rzeczywistości przekształconymi działkami kielicha, silnie powiększonymi i wybarwionymi. Właściwe płatki są drobne i schowane wewnątrz kwiatu, często niewidoczne dla laika. Taka budowa sprawia, że kwiatostany są wyjątkowo trwałe i wytrzymałe na działanie czynników atmosferycznych.
Hortensja jest także przedmiotem licznych prac hodowlanych. Hodowcy dążą do uzyskania odmian o większej odporności na mróz, lepszym znoszeniu nasłonecznienia, bardziej kompaktowym pokroju (przeznaczonych do uprawy w pojemnikach) oraz o nietypowych barwach czy formach kwiatostanów. Na rynku pojawiają się coraz to nowe serie odmian, oznaczane fantazyjnymi nazwami handlowymi, skierowane do różnych grup odbiorców – od właścicieli małych balkonów po projektantów rozległych ogrodów parkowych.
We współczesnych ogrodach hortensja zajmuje ważne miejsce jako roślina łącząca tradycję z nowoczesnością. Z jednej strony kojarzy się z klasycznymi ogrodami wiejskimi, dworskimi i przykościelnymi nasadzeniami. Z drugiej – świetnie sprawdza się w minimalistycznych aranżacjach, gdzie kilka dużych krzewów o powtarzalnej formie tworzy spokojną, uporządkowaną kompozycję. W ogrodach miejskich hortensje często sadzone są przy wejściach do budynków, wzdłuż ścieżek i przy tarasach, gdzie ich kwiatostany stanowią tło dla życia codziennego mieszkańców.
Ze względu na swój efektowny wygląd hortensje są chętnie fotografowane i pojawiają się w mediach społecznościowych jako symbol luksusowych ogrodów, letnich przyjęć i eleganckich aranżacji. To z kolei napędza popyt na nowe odmiany o spektakularnych kolorach i kształtach, co wpływa na rozwój całej branży szkółkarskiej. W ten sposób hortensja stała się nie tylko rośliną ozdobną, ale także ważnym elementem kultury wizualnej współczesnego świata.
Warto przy tym pamiętać, że hortensja, mimo swojej popularności, nie jest rośliną całkowicie wolną od zagrożeń. W niektórych regionach, szczególnie tam, gdzie wprowadzono ją poza naturalny zasięg, może zachowywać się jak roślina inwazyjna, wypierając lokalną florę. Dotyczy to głównie obszarów o łagodnym klimacie i wysokiej wilgotności, gdzie brak naturalnych ograniczeń rozprzestrzeniania się. Dlatego odpowiedzialna uprawa hortensji powinna uwzględniać lokalne regulacje i zalecenia dotyczące gatunków obcych.
Istnieją również kontrowersje związane z toksycznością niektórych części hortensji. Liście i kwiaty zawierają glikozydy, które w większych ilościach mogą być szkodliwe dla ludzi i zwierząt domowych. W praktyce zatrucia są rzadkie, ponieważ roślina ma gorzki smak i nie jest atrakcyjna jako pokarm, jednak w ogrodach, gdzie przebywają małe dzieci lub zwierzęta, warto mieć świadomość tego aspektu. Rozważne planowanie nasadzeń i podstawowa ostrożność zwykle wystarczają, aby uniknąć problemów.
Pomimo tych zastrzeżeń hortensja pozostaje jednym z najbardziej cenionych krzewów ozdobnych. Jej różnorodność, zdolność adaptacji do różnych warunków i długi okres kwitnienia czynią ją rośliną uniwersalną, odpowiednią zarówno do ogrodów przydomowych, jak i dużych założeń parkowych. Dla wielu osób pierwsze doświadczenia z ogrodnictwem łączą się właśnie z pielęgnacją hortensji – rośliny, która uczy cierpliwości, obserwacji i wrażliwości na potrzeby przyrody.
W ogrodach naturalistycznych hortensje komponuje się z rodzimą roślinnością, tworząc harmonijne połączenia z trawami ozdobnymi, bylinami i krzewami liściastymi. W ogrodach formalnych, o geometrycznych układach, stosuje się je jako akcenty kolorystyczne łagodzące surowość linii. W obu przypadkach hortensje pełnią rolę łącznika między człowiekiem a otoczeniem, pokazując, jak subtelne zmiany barw, kształtów i faktur mogą wpływać na nasz odbiór przestrzeni.
Coraz częściej hortensje pojawiają się również w uprawie pojemnikowej, na balkonach i tarasach. Mniejsze odmiany o kompaktowym wzroście sadzi się w dużych donicach, zapewniając im odpowiednie podłoże, systematyczne podlewanie i ochronę przed mrozem – na przykład poprzez przenoszenie do chłodnych, jasnych pomieszczeń na zimę. Takie rozwiązania umożliwiają cieszenie się urokiem tych krzewów także osobom, które nie dysponują ogrodem w tradycyjnym sensie.
Z punktu widzenia edukacji przyrodniczej hortensje mogą stanowić doskonały materiał do nauki o zależności barwy kwiatów od pH gleby, procesach fizjologicznych roślin czy metodach rozmnażania wegetatywnego. Proste doświadczenia, takie jak zmiana barwy kwiatów poprzez modyfikację odczynu podłoża, potrafią zainteresować dzieci i młodzież światem botaniki i zachęcić do dalszych obserwacji roślin w otoczeniu.
Patrząc w przyszłość, można przypuszczać, że znaczenie hortensji w ogrodnictwie nie będzie maleć. Wręcz przeciwnie – wraz ze wzrostem zainteresowania zielenią miejską, ogrodami wertykalnymi i małą architekturą krajobrazu zapotrzebowanie na efektowne, a jednocześnie stosunkowo łatwe w uprawie rośliny wzrośnie. Hortensja, dzięki swoim walorom estetycznym i różnorodności gatunkowej, ma wszelkie predyspozycje, aby pozostać jednym z filarów nowoczesnego, świadomego ogrodnictwa.
W szerszym kontekście hortensja przypomina, że ogrodnictwo to nie tylko technika uprawy, ale również sztuka tworzenia przestrzeni, w której człowiek i natura współistnieją w harmonii. Wielkie, barwne kwiatostany przyciągają spojrzenia, budzą emocje, skłaniają do zatrzymania się na chwilę i kontemplacji. Być może właśnie w tym tkwi tajemnica niegasnącej popularności hortensji – w zdolności do łączenia naukowego zainteresowania światem roślin z potrzebą piękna i spokoju w codziennym życiu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o hortensje
Jakie stanowisko jest najlepsze dla hortensji w ogrodzie?
Większość hortensji najlepiej rośnie w półcieniu, na stanowiskach z rozproszonym światłem lub z lekkim cieniem w najgorętszych godzinach dnia. Pełne, południowe słońce może powodować więdnięcie liści i przypalanie kwiatostanów, zwłaszcza przy niedoborze wody. Z kolei głęboki cień ogranicza kwitnienie i sprzyja wyciąganiu pędów. Idealne są miejsca osłonięte od silnego wiatru, z żyzną, wilgotną, lecz przepuszczalną glebą o lekko kwaśnym odczynie.
Dlaczego kolor kwiatów hortensji ogrodowej zmienia się z różowego na niebieski?
Zmiana barwy kwiatów hortensji ogrodowej wynika z wpływu pH gleby i dostępności jonów glinu na barwniki zwane antocyjanami. W glebie kwaśnej glin jest lepiej przyswajalny, tworzy z barwnikiem kompleksy nadające niebieski lub fioletowy kolor. W podłożu zasadowym glin staje się trudno dostępny, a antocyjany przyjmują odcienie różowe i czerwone. Proces ten dotyczy tylko odmian posiadających odpowiedni typ barwnika i nie jest natychmiastowy – wymaga czasu oraz systematycznego nawożenia.
Jak prawidłowo przycinać hortensje, żeby nie stracić kwiatów?
Sposób cięcia zależy od gatunku. Hortensja ogrodowa zawiązuje pąki na pędach zeszłorocznych, dlatego wiosną usuwa się jedynie przekwitłe kwiatostany i przemarznięte fragmenty, nie skracając mocno zdrowych pędów. Hortensja bukietowa i drzewiasta kwitną na pędach tegorocznych, można je więc co roku silniej przycinać wczesną wiosną, zachowując kilka par pąków od podstawy. Nieumiejętne, zbyt radykalne cięcie hortensji ogrodowej jest częstą przyczyną braku kwitnienia w danym sezonie.
Czy hortensje można uprawiać w donicach na balkonie lub tarasie?
Tak, wiele odmian hortensji nadaje się do uprawy pojemnikowej, zwłaszcza te o kompaktowym wzroście. Kluczowe jest użycie dużej donicy z odpływem, wypełnionej żyznym, lekko kwaśnym podłożem, regularne podlewanie oraz ochrona przed skrajnymi temperaturami. Zimą pojemniki należy zabezpieczyć przed mrozem, na przykład owijając je materiałem izolacyjnym lub przenosząc do chłodnego, jasnego pomieszczenia. Donicowe hortensje świetnie ozdabiają balkony, tarasy i wejścia do domu.
Czy hortensje są trujące dla ludzi i zwierząt?
Liście i kwiaty hortensji zawierają glikozydy, które w większych ilościach mogą być szkodliwe dla ludzi i zwierząt domowych, powodując objawy ze strony przewodu pokarmowego. W praktyce zatrucia występują rzadko, ponieważ roślina ma gorzki smak i zazwyczaj nie jest chętnie zjadana. W ogrodach, gdzie przebywają małe dzieci lub ciekawskie zwierzęta, warto jednak zachować ostrożność, unikać sadzenia hortensji przy placach zabaw i uczyć domowników, że roślina nie nadaje się do spożycia.
Jak długo żyją hortensje i czy można je odmładzać?
Hortensje są roślinami długowiecznymi – przy odpowiedniej pielęgnacji mogą rosnąć w jednym miejscu kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Z czasem krzewy mogą jednak słabiej kwitnąć i tracić atrakcyjny pokrój. Wówczas warto zastosować cięcie odmładzające, polegające na stopniowym usuwaniu najstarszych pędów przy samej ziemi. Zabieg wykonuje się na przestrzeni kilku sezonów, by nie osłabić rośliny zbyt gwałtownie. Regularne nawożenie i ściółkowanie pomagają utrzymać hortensje w dobrej kondycji przez długi czas.